żywy język
  • Skalp w znaczeniu ‘skóra głowy’

    5.07.2021
    5.07.2021

    Dzień dobry,

    od dłuższego czasu obserwuję na portalach społecznościowych (zarówno marek kosmetycznych jak i prywatnych ludzi, influencerów) używanie słowa skalp do określenia skóry głowy. Nie brzmi to moim zdaniem dobrze, słowo to ma utrwalone inne znaczenie i zastanawiam się, czy jest to aktualnie poprawne, czy jego znaczenie zostało w języku polskim poszerzone i oznacza również żywą skórę głowy?

  • Szkarłat
    26.11.2018
    26.11.2018
    Szanowna Poradnio,
    Czy można powiedzieć, że szkarłat jest odpowiednikiem (na przykład) angielskiego scarlet, który jest opisywany jako kolor jasnoczerwony z odcieniem pomarańczu, podczas gdy polski szkarłat to barwa ciemnoczerwona, krwista? Ta pierwsza, jeśli wierzyć internetowi, odpowiada barwie u nas znanej kardynalską, a ta druga w anglojęzycznym świecie jest odcieniem kasztanowego. Czy jeśli mam rację, to do przejścia doszło u nas czy też tam?
    Pozdrawiam, Arkadiusz C.
  • Święty Mikołaj i święty mikołaj
    17.03.2017
    17.03.2017
    Szanowni Państwo,
    po lekturze porad nt. Świętego Mikołaja można uznać, że kwestia pisowni wielką/małą literą jest żywa i w fazie kształtowania się. Czy coś się zmieniło od najnowszej porady, z 2013 r.? Pytam, bo np. Słownik języka polskiego podaje pisownię wielkimi literami niezależnie od znaczenia. Wiem, że WSO ma na tym polu prym w stosunku do SJP, ale hasła tego w internetowym WSO brak.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • technologia EM-ów
    23.03.2018
    23.03.2018
    Szanowna Poradnio!
    Edytując tekst, napotkałam na trudność wynikającą z potrzeby posługiwania się skrótowcem EMEfektywne Mikroorganizmy. Oprócz opisu EM-ów i ludzi mówiących o EM-ach są też bardzo często wzmianki o technologii EM. No właśnie: technologii EM-ów czy technologii EM? Wydaje mi się, że w rozmowach częściej spotykam formę nieodmienioną, ale odmienioną formę skrótowca EM, gdy mowa o samych efektywnych mikroorganizmach, nie o technologii. Co robić? Odmieniać czy nie odmieniać?
  • Tylko dysleksja
    21.12.2018
    21.12.2018
    Szanowni Państwo,
    wyraz dysleksja słyszę czasem w formie dyslekcja. Byłem przekonany, że to błąd, ale natrafiłem na taki trop: https://sjp.pwn.pl/doroszewski/dyslekcja;5424324.html. Czy to tylko literówka w haśle? Przy okazji ciekawe, że Doroszewski wywodzi tę nazwę inaczej niż np. encyklopedia PWN: https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/dysleksja;4008086.html (wyjaśnienie encyklopedyczne brzmi na oko lepiej).

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • USOS
    12.06.2015
    12.06.2015
    Szanowni Państwo,
    chciałabym zapytać o odmianę skrótowca USOS (Uniwersytecki System Obsługi Studiów). Czy mam rację, że można go odmieniać lub używać w formie nieodmiennej („Nie mogę zapisać się na zajęcia w USOS” lub „Nie mogę zapisać się na zajęcia w USOS-ie”)? Jeśli zaś decydować się na odmianę, to jakie powinny być końcówki (zwłaszcza dopełniacza i biernika)?
    M. USOS
    D. USOS-a/USOS-u (?)
    C. USOS-owi
    B. USOS (?)
    N. USOS-em
    Msc. USOS-ie
    W. USOS-ie!

    Z poważaniem
  • Wciągać żółtko
    29.01.2020
    29.01.2020
    Mam niemały problem z pewnym związkiem frazeologicznym z Pomorza. Szczerze wierzę, że pomogą mi go Państwo rozwiązać. Chodzi o związek: wciągnąć/wciągać/wypijać żółtko. Samo znaczenie nie jest mi obce i wedle mojej wiedzy połączenie to, używane w rozkaźnikach najczęściej, znaczy tyle co: ‘rozbudzać się, zbierać w sobie siły, rychtowanie się z łóżka’.
    Zagwozdką dla mnie jest etymologia tegoż frazeologizmu. Dlaczego akurat żółtko czy ma to związek z symboliką życia?

    Pozdrawiam
    M. Kiliński
  • w lato
    14.05.2003
    14.05.2003
    Jak poprawnie powino się powiedzieć: w lecie, latem czy w lato? Mnie najbardziej razi forma w lato. Czy mam rację?
  • w lecie albo latem
    21.01.2020
    21.01.2020
    Chcę spytać o formę wyrażenia przyimkowego w lato, tak jak w zdaniu: Działo się to w lato 1970. Wszystkie współczesne poradniki językowe oraz nowe słowniki uznają ją za niepoprawną, zaś taką postać na równi z w lecie notuje Słownik ortoepiczny pod red. Szobera z roku 1948, przy czym warto zaznaczyć, że autor potępia zwroty: w wiosnę, w jesień i w zimę. W wyszukiwarce znajdziemy ok. 145 mln wyników pod tym hasłem. A zatem czy możemy tak mówić i pisać? Która forma weszła pierwsza? Pzdr M. Kiliński
  • w sensie, że…
    24.04.2010
    24.04.2010
    Dzień dobry,
    zastanawiam się czy zwrot w sensie,że…, użyty dla doprecyzowanie wypowiedzi, np. „Mam już rozdwojone końcówki (w sensie że włosów)” jest błędny? Wydaje mi się, że tak, ale nie wiem, do jakiego typu błędów zakwalifikować tego typu wypowiedź…
    Pozdrawiam!
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego